Το Ροδολίβος είναι κωμόπολη του Νομού Σερρών και έδρα του Δήμου Αμφίπολης. Παλαιότερα ήταν έδρα του ομώνυμου δήμου, της επαρχίας Φυλλίδος. Γεωγραφικά τοποθετείται νοτιοανατολικά των Σερρών, στους πρόποδες του Παγγαίου σε υψόμετρο 351 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας κι έχει μόνιμο πληθυσμό 2.072 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Στο Ροδολίβος υπάρχουν και λειτουργούν στοιχειώδεις υποδομές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπως Βρεφονηπιακός Σταθμός, Νηπιαγωγείο, Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο και Λύκειο. Το κέντρο Υγείας που λειτουργεί στην έδρα του Δήμου, παρέχει υγειονομική περίθαλψη στους δημότες αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Έχει ακόμη Αστυνομικό σταθμό, Πυροσβεστικό Κλιμάκιο, Ειρηνοδικείο, συμβολαιογραφείο με Υποθηκοφυλακείο και Ταχυδρομείο.
Το Ροδολίβος κατοικήθηκε από τους αρχαίους ακόμη χρόνους και άκμασε σε όλες σχεδόν τις φάσεις της αρχαίας και νεότερης μας ιστορίας. Όσον αφορά την προέλευση της ονομασίας του και με βάση την ετυμολογία της λέξης υπάρχουν τρεις εκδοχές.
Η πρώτη εκδοχή αναφέρει ότι ο όρος προήλθε από τα τριαντάφυλλα ή ρόδα και λειβάδεια (= Ροδολείβος). Γύρω στο 50 μ.Χ., όλη η περιοχή των Φιλίππων καλλιεργούνταν με τριανταφυλλιές και οι κάτοικοι του Ροδολίβους και του Παγγαίου μετέφεραν από εκεί ριζώματα ή μοσχεύματα και επιδίδονταν με πολύ ενδιαφέρον στην καλλιέργεια αυτή. Ήταν λοιπόν η περιοχή αυτή ένα απέραντο λειβάδι από τριανταφυλλιές. Έτσι, όταν ο Απόστολος Παύλος διερχόμενος από την περιοχή αυτή πληροφορήθηκε για τις τριανταφυλλιές, γνωστές από τη βοτανική (ροδή ή τριανταφυλλή), ονόμασε το χωριό Ροδολείβος (δηλ. Ρόδον + Λειβάδι). Σύμφωνα με την παράδοση του τόπου, διακριτό παραμένει μέχρι σήμερα το σημείο στο οποίο οι κάτοικοι του Ροδολίβους αποχαιρέτησαν τον Απόστολο Παύλο καθώς οδεύει για την Αμφίπολη για να διδάξει το λόγο του. Το σημείο αυτό βρίσκεται ένα χιλιόμετρο έξω από το χωριό στην τοποθεσία «τοπόλος», που ονομάστηκε έτσι από την παράφραση των λέξεων «Του Παύλου», γαλλικά dePaul, λατινικά Polo και στη συνέχεια ντεπόλος – Τοπόλος.
Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι ο όρος προέρχεται από Ρόδα + Λιβάς = Ροδολίβος. Η λέξη «λιβάς» σημαίνει σταλαγματιά, γιατί τα ροδοπέταλα των τριαντάφυλλων αποστάζονταν και έδιναν το τριανταφυλλόνερο σε πρώτη φάση και ίσως σε δεύτερη το ροδέλαιο σε αυτοσχέδιους αποστακτήρες (άμβυκες – καζάνια).
Μια τρίτη εκδοχή αναφέρει ότι η ονομασία του προέρχεται από το ρήμα «λίβω» και «ρόδον», το σύμβολο του μουσικού Ορφέα που έζησε στην περιοχή. Εκεί βρίσκονταν τα αρχαία «Λειβρήθατα», που κατοικήθηκαν από Πιερείς και Θράκες τον 8ο αιώνα π.Χ. και αργότερα μετονομάστηκαν σε «Λείβηθρον Ρόδα». Μάλιστα κάτω από το έδαφος του περνούσε η Εγνατία οδός κατά την Ρωμαϊκή Περίοδο, η οποία ενώνει την Αμφίπολη με τους Φιλίππους. Αξίζει βέβαια να αναφερθεί ότι το Ροδολίβος ήταν η γενέτειρα του Οικουμενικού Πατριάρχη Νεόφυτου του Η’.
Το Ροδολίβος είναι ένας από τους πιο παλιούς και αξιόλογους οικισμούς του Παγγαίου και μπορεί να χαρακτηριστεί παραδοσιακός από τη στιγμή που αποτελείται σε ποσοστό 40% από σπίτια χτισμένα πριν το 1920. Η δεκαετία του 1920 χαρακτηρίζεται ως «Η χρυσή δεκαετία», καθώς το Ροδολίβος γνωρίζει τεράστια οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη λόγω της καλλιέργειας και της επεξεργασίας του καπνού. Την εποχή εκείνη λειτουργούσαν 7 καπνομάγαζα (χώροι επεξεργασίας του καπνού), που απασχολούσαν περίπου 2000 καπνεργάτες. Την ευημερία των κατοίκων του χωριού τη φανερώνουν τα υπέροχα και επιβλητικά νεοκλασικά κτίρια, που χτίστηκαν την δεκαετία του ’20, αρκετά από τα οποία σώζονται ακόμη και σήμερα. Ακόμη ιδρύονται σύλλογοι (Αθλητικοί, Μουσικοδραματικός, Ορειβατικός), οι οποίοι δίνουν συναυλίες, ανεβάζουν θεατρικές παραστάσεις, διοργανώνουν αθλητικούς αγώνες συμβάλλοντας γενικότερα στην πολιτιστική άνθηση του τόπου.
Εκτός όμως από αυτά, υπήρχε στο Ροδολίβος και εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος το οποίο σώζεται ως σήμερα (ο γνωστός μύλος του Ναλμπάντη).
Την εποχή αυτή το Ροδολίβος πλησιάζει τους 7000 κατοίκους, οι οποίοι εξυπηρετούνταν από τα πάρα πολλά καταστήματα όπως υφασματοπωλεία, ξενοδοχεία, ιατρεία, οδοντιατρεία, φαρμακεία, φορολογικά και ασφαλιστικά γραφεία πρακτορεία αυτοκινήτων κ.ά. Η περίοδος όμως της ακμής και της οικονομικής ευμάρειας δεν κρατάει για πολύ. Η διεθνής οικονομική κρίση, ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και ο εμφύλιος που ακολουθεί, επηρεάζουν και το Ροδολίβος. Έτσι ο πληθυσμός της κωμόπολης ανέρχεται στις 5000 περίπου τη δεκαετία του ’50. Από τη δεκαετία του ’60 και ύστερα, αρχίζει η μετανάστευση που μειώνει ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό του Ροδολίβους.